Soğanlı Vadisi Tatili Gezi Rehberi
Kayseri-Adana karayolu üzerinde bulunan Yeşilhisar İlçesi’ne bağlı, ilçeye 15 km. mesafede Soğanlı Köyü’nün içindedir. Bir vadi içinde yer alan Soğanlı’nın tarihi çok eskilere dayanır. M.S. IV. yüzyıldan itibaren çeşitli uygarlıklara öncülük yapan Hıristiyanlığın Kapadokya’daki merkezlerinden biri olmuş ve önemini VII. ve VIII. yüzyıllarda da sürdürmüştür. Türkler, bölgeye yerleşmeden önce Doğu Roma İmparatorluğu hüküm sürmüş; buraya yerleşen halk kayaları oyup evler, kiliseler, depolar, toplantı alanları yapmışlar, tarım, hayvancılık ve bağcılıkla uğraşmışlardır.Köy, battal Gazi tarafından Bizanslılardan alınmış; hatta, sarp olduğundan Battal Gazi’nin diğer yerleri aldıktan sonra burayı aldığı, bu nedenle de köyün isminin “SONAKALDI” olduğu, bu ismin sonradan “SOĞANLI” diye değiştirildiği rivayet edilir.
Ürgüp, Göreme, Ihlara ve Zelve vadilerinin benzeri doğal oluşum ile kaya kilise ve mağaralarının, bugünkü köy evleriyle iç içe girdiği bir yerleşim yeridir.
IV. yüzyıldan itibaren Hıristiyanlığın Kappadokya’daki merkezlerinden biri olmuş, VII. ve VIII. yüzyıllarda önemini sürdürmüştür.
Elliye yakın kaya kilise ve mağarası bulunduğu anlaşılmakla beraber, ancak Balıklı Gök, Tokalı, Karabaş, Yılanlı, Kubbeli, Geyikli ve St. Barbe kiliseleri gezilebilmektedir. Bu kiliselerin hepsinde de İsa ve havarilerini konu alan freskler bulunmaktadır. VIII. ve XIII. yüzyılda Kappadokya bölgesinde yapılan kilise (şapel) ve manastırlardan en ilginç plan ve görünüşe sahip olanları Soğanlı’dadır. Ayrıca Soğanlı’nın eski halkı da kayalara oyulan ev ve barınaklarda yaşamıştır. Halen Kappadokya bölgesinde dini amaçlı binlerce kaya olukları ve sivil amaçlı kaya yerleşimleri bulunmaktadır. Bu oyuklardan 600 kadarı Soğanlı ve Erdemli köylerindedir. Soğanlı Kayseri’den 80 km., Göreme ve Ürgüp’ten 70 km., Derinkuyu ve Doğanlı yeraltı şehrinden 35 km. uzaklıktadır.
Soğanlı yer hareketleri sırasında çökmelere uğramış ve çöken yerler sel suları ile daha da derinleşmiş; burada uçurumları olan derin vadiler meydana gelmiştir.
Yer hareketleri ve erozyon sonucu ortaya çıkan en ilginç doğa manzarası masa biçimli dağlardır. Masa biçimli tepeler ve kubbeli kaya kiliseleri Kappadokya’dan başka bir yerde görülmeyen kültür ve doğa varlıklarıdır. Soğanlı kaya kilisesinin duvarları değişik renklerle boyanmış durumdadır ve üzerine resimler yapılmıştır. Ayrıca bu kiliseler içinde ve bazı kaya oluklarında dini resimlerin yasaklandığı ikonoklastik döneme ait tek renkli geometrik motifler ve haç resimleri bulunmaktadır. Duvar resimlerindeki konular İncil’den alınmıştır. İsa peygamberin doğumu, vaftiz edilişi, mahkemesi, mucizeleri, çarmıha gerilişi, Hz. Meryem’in başından geçen olaylar, at üzerinde Kudüs’e gidişi ve azizlere ait freksler vardır.
Soğanlı kiliseleri arasında Tokalı, Gök, Karabaş, Canavar, Meryem Ana, St. Barbe ve Geyikli kiliseleri en fazla ilgi çeken ve gezilen yerlerdir. 850 yıllarında Soğanlı vadisinde 200 kadar kilise ve manastır bulunmakta idi. Halen 50 kadar freks’li kilise vardır. Ancak bunların 10 kadarını gezmek mümkündür. Diğerlerinin kapısı ve pencereleri örülerek kapatılmış güvercinlik olarak kullanılmaktadır. Vadide 400 kadar da kaya oyuğu yerleşil yerleri dağ eteklerinde görülebilir. Bu oyuklar bugün kullanılmamaktadır.
Bugün Soğanlı kaya kiliseleri ve yerleşim yerleri için çok büyük bir tehlike mevcuttur.
Bu tehlike tepe üstlerinden kopan iri kaya parçalarının kubbeli kaya kiliselerine çarpması ve onları tahrip etmesidir. Ayrıca yağmur sularının ve rüzgarın yaptığı erozyon da tahribata neden olmaktadır.
Halen Soğanlı küçük bir köy olup, ekonomik geliri halıcılık. El sanatları ve turizmdir.
El sanatları olarak üretilen bebekler ve yün çoraplar dünyaca ünlüdür
Kubbeli kilise
14. asirda son seklini almistir. Digerlerinden farki; kayalarin disi da boyanarak ve islenerek muntazam kubbeli bir kilise haline sokulmasidir. Kubbenin disi da boyanarak tezyin edilmiþtir. Bu boyalar tabiatin dis tesirlerine raðmen asirlardir kaybolmadan, silinmeden bu gune kadar gelmistir. Kilise iki katli olup ic kisimlari diger kiliselerde oldugu gibi frekslerle doludur.
Karabaş kilisesi
Soganli da yer alan Karabas Kilisesi 6. Yy da insa edilmistir. Kilise roma donemi nin karakteristik ozelliklerini tasir. Kilise ve duvarlari 11. Ve 13. Yuzyillarda tekrar insa edilmistir. Ilk olarak basit cizgiler ve motif lerle suslenmistir. Freksler 11. Yuzyilda toprak boya ile yapılmistir. Yagli boyanin kesfinden sonra toprak boyalar yerine yagli boyalar kullanilmistir. Bu kilise Soganli nin
sanat degeri bakimindan en buyuk ve en guzel kilisesidir. Kilise dort kisimdan olusur.Peygamber Isa nin dogumu, vaftizi,havlu ile kurulanmasi, dini mücadeleleri, carmıha gerilisi ve Saint Jean in canavari bogusu gibi kompozisyonlar, 12 Havari nin ve diger azizlerin resimleri, Bizans ve Turk(Selcuklu) motifleri kilisenin ic duvarlarini suslemektedir.
Tahtalı kilise
V. veya VI. asirda yapildigi sanilmaktadir. Daha sonraki asirlarda Peygamber Isa nin vaftizi,havariyunlar, azizler, koruyucu melekler, at ustunde bulunan Saint Jean in canavari oldurusu
gibi tasvirler, kompozisyonlar, portreler, Bizans ve Selcuk motifleriyle suslenmistir.
