Kapalı Kaptaki Gazın Basıncının Yükselmesinin Gözlenmesi

DENEYİN AMACI:Kapalı bir kapta bulunan gazın basıncının yükselmesini  deneyle göstermek.

HAZIRLIK SORUSU:

Kapalı bir kaptaki (düdüklü tencere gibi) gazın basıncını nasıl yükseltebiriz?Araştırınız.

KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER:

1.cam balon(100 ml)	4.ucu çekik cam boru	7.ispirto ocağı
2.tek delikli tıpa	5.sac ayağı	8.kibrit
3.cam boru	6.beherglas (800 ml)	9.su

DENEY DÜZENEĞİ:

DENEYİN YAPILIŞI:

1-Tek delikli tıpanın üstte kalan kısmına ucu çekik cam boruyu, altta kalan kısmına da kısa cam boruyu takınız. Üstteki cam borunun sivri ucu balon dışında kalacaktır.

2-Cam balona yarıdan az soğuk su koyunuz. Hazırladığınız tıpadaki, kısa düz cam boru suyun içerisine girecek şekilde cam balonun ağzına kapatınız.

3-Beher içerisine yarıya kadar su koyunuz ve iyice ısıtınız.

4-Elinizin işaret parmağıyla sivri cam borunun ucunu kapatınız.Parmağınızı kaldırmadan elinizdeki cam balonu kaynamaya yakın olan, beherdeki suyun içerisine daldırınız. Sıcak su balonun yuvarlak kısmını iyice kaplasın.

5-Bu şekilde 20-30 saniye bekledikten sonra işaret parmağınızı sivri uçtan kaldırınız. Ve olayı gözleyiniz.

6-Bu defa cam balonu beherden çıkardıktan sonra işaret parmağınızı sivri uçtan çekiniz ve suyun yeniden fışkırdığını gözleyiniz.

DENEY  SONUCU:

Cam balonda bulunan kapalı havanın ısınma ile genleşmesi sonucu basınç artmakta, sıvı yüzeyindeki hava basıncının artması ile de su fışkırmaktadır.

TEORİK BİLGİ:

Gaz molekülleri hem ağırlıkları hem de hareket halinde olmaları sebebiyle içinde yer aldıkları kap çeperlerinde bir basınca neden olurlar.

Aynı miktar gaz kütlesinin  hacmi sabit tutulursa, basıncının sıcaklıkla doğru orantılı olduğu görülür.(GAY- LUSSAC KANUNU)

Bir gaz kütlesinin sıcaklığı arttırılırsa, gaz moleküllerinin hızı da artar. Moleküller kap yüzeyine daha büyük bir hızla çarpar. Bu sebeple de gaz basıncı artar. Sıcaklığın düşmesi gaz basıncının da düşmesine neden olur.

Evlerimizde kullandığımız düdüklü tencere, su buharını kaçırmayan basınçlı tencerelerdendir. Tenceredeki suyun üstünde toplanan buhar, basıncı arttırır ve bu yüzden su 100 0C ‘ye çıktığı halde kaynamaz. Böylece suyun sıcaklığı 140 0C ‘ye kadar çıkabilir. Suyun sıcaklığı artınca yemek daha çabuk pişer.