Atatürk’ün İnancı Nasıldı?

Atatürk, inançlı kişiliğinin bir göstergesi olarak din adamlarına karşı da her zaman samimi bir şekilde davranmış ve hürmetkar olmuştur. Dolmabahçe Sarayı ve Çankaya Köşkü’ne hafızları çağırtarak sık sık Kuran okutmuş, ayetler üzerinde incelemelerde bulunmuş ve hafızlarla meal ve tefsir konularında fikir alış verişinde bulunmuştur.Cumhuriyetin ilk Diyanet İşleri Başkanı Rıfat Börekçi, bu konuyu şöyle anlatır: ‘Ata’nın huzuruna girdiğimde beni ayakta karşılardı. Utanır, ezilir, büzülür, Paşam beni mahcup ediyorsunuz dediğim zaman, Din adamlarına saygı göstermek Müslümanlığın icaplarındandır’ buyururlardı. Atatürk, şahsi çıkarları için kutsal dinimizi siyasete alet eden cahil din adamlarını sevmezdi.

Sabiha Gökçen: ‘Bir sabah, Ata’nın elini öpmek üzere yanına girdim. İşleri ile meşguldü. Bir süre ayakta bekledim, birden derin bir iç geçirdi ve ‘Allah’ dedi. (O bunu sık sık tekrarlardı) Atatürk hakkında evvelce çok şeyler duymuştum, bu tesirle olacak, bir hayli şaşırdım. O’nun ağzından Allah kelimesini duymak beni şaşırtmış ve heyecanlandırmıştı. Ata’nın yüzüne şaşkın bir şekilde bakmış olacağım ki; ‘Sen dindar mısın?’ diye sordu. Ben de ailemden aldığım din terbiyesiyle ‘Evet, dindarım’ dedim ve bu cevabımı nasıl karşılayacağını anlamak için ürkek ürkek yüzüne baktım. Cevabım hoşuna gitmişti. ‘Çok iyi… Allah büyük bir kuvvettir. O’na daima inanmak lazımdır.’ dedi ve bu konuda uzun uzun izahat verdi. Ben de o zaman anladım ki, Atatürk hakkında söylenenlerin aslı yoktur ve Ata bütün söylenenlerin hilafına inançlı bir insandır. (9)

Yukarda Atatürk’ü tanıyan ve çok yakınındaki kişiler tarafından ifade edilen bütün bu konuşmalardan; Atatürk’ün dinine bağlı, İslamiyet hakkında geniş ve zengin bilgisi olan bir lider olduğunu anlıyoruz. Konuşmalar dikkatlice tahlil edildiğinde, onun din anlayışının çağının mevcut birikiminin çok ötesinde olduğunu görüyoruz. Dini taassubun çok yaygın olduğu, din adına softaların halk üzerinde tesir ve nüfuz elde ettikleri, Osmanlı’dan kalma medrese geleneğinin hala direnç gücüne sahip olduğu bir dönemde yukarda detaylarıyla vermeye çalıştığımız fikirleriyle Atatürk, her alanda olduğu gibi din alanında da çağdaş görüşlere sahip olduğunu ortaya koymuştur. Çünkü onun 1920’lerin koşullarında 400 yıl şeriatla, şeyhülislamla ve fetva ile idare edilmiş bir ülkede söyledikleri, aradan bunca yıl geçtikten sonra bugün ülkemizin ileri gelen ilahiyatçılarının bir çoğu tarafından İslam’ın sahih yorumu olarak ileri sürülmektedir. (10)

Peki bu insanlar Atatürk’ten ne isterler? Neden onu din konusunda karalama ihtiyacı duyarlar?

Çünkü Atatürk hiçbir zaman dine karşı olmamıştır. Pek çok konuşmasında halkımızı dinimizi öğrenmeye çağırmış, ‘Bizi yanlış yola sevk edenler bilirsiniz ki, çok kere din perdesine bürünmüşler, saf ve temiz halkımızı hep din kuralları sözleriyle aldata gelmişlerdir. Tarihimizi okuyunuz, dinleyiniz… Görürsünüz ki milleti mahveden, esir eden, harabeden fenalıklar hep din örtüsü altındaki küfür ve kötülükten gelmiştir.'(5) demiştir. Onun mücadele ettiği şey; din maskesi altında insanların sömürülmesi, dini kullanarak kendine makam, mevki ve çıkar sağlayarak dini yozlaştıranlardır.

Geliniz incelememizi gene onun kendi sözleriyle bitirelim. ‘Araplar, topraklarına üç semavi din peygamberinin gelmesiyle övünürler ve üstünlük iddia ederler. Bizi de böyle bir nasipten mahrum olduğumuz için küçümserler. Aslında bu bizim ahlak ve insanlık benliğimizi, hiçbir devirde bir peygambere muhtaç olmayacak kadar kaybetmemiş olmamızın ilahi takdiri ve tasdikidir.’ (5)
Derleyen: Savaş TANRISEVEN

REFERANSLAR:

1 Sadi Borak, Atatürk ve Din, s. 36-37 (Rönesans, Aralık 1991, s. 61)

2 İzmir, 3 Şubat 1923, Atatürk Diyor ki, Varlık Yayınları, s. 46

3 Osman Ergin, Türk Maarif Tarihi 1-5, 1977 (A. Gürtaş, s. 41)

4 Osman Ergin, Türk Maarif Tarihi 1-5, İstanbul 1977 (A. Gürtaş, s. 41)

5 Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri,

6 Mehmet Önder, ‘Atatürk Konya’da’, s.76-77

7 Atatürk ve Edirne (http:/ /www.edirneden.com/goster.php.)

8 Atatürk’ün Bazı Hususiyetleri, Yaşar Semiz.

9 Atatürk’ün İzinde Bir Ömür Böyle Geçti, Sabiha Gökçen, s. 55

10 ‘İslam Nasıl Yozlaştırıldı’ Prof. Yaşar Nuri Öztürk.

11 Atatürk’ün Kuran Kültürü, Yrd.Doç.Dr. Abdurrahman Kasapoğlu.