KANDA SOLUNUMGAZLARIN (O2-CO2) TAŞINIMI

KANDA SOLUNUM

GAZLARIN (O₂-CO₂) TAŞINIMI

1. Gazların Difüzyonu: 

Akciğerlerde ve ciğerlerde sürekli bir gaz değişimi mevcuttur. Alveollerden kana (kılcal damar) ve kandan dokulara gazların yoğunluk farkına göre geçişlerine “difüzyon” adı verilmektedir.    

Daha doğru bir tanımla gazlar daha yüksek yoğunlukta bulundukları alanlardan daha düşük yoğunlukta bir alana yayılma eğilimindedirler. 

Vücutta dokulara O₂ sunulması akciğerlerde kardiovaskiuler sistemle sağlanmaktadır. Belirli bir dokuya O₂ sunumu akciğere giren O₂ miktarına akciğerlerde gaz değişiminin düzeyine dokunun kan akımına akciğerlerde gaz değişiminin düzeyine dokunun kan akımına ve kanın O₂ taşıma kapasitesine bağlıdır. Gazların difüzyonunun anlaşılması öncelikle gazların parsiyel basınçlarını incelemeyi gerekli kılmaktadır. 

Gazların Parsiyel Basınçları : 

Gazlar farklı moleküllerden ya da partikülerden meydana gelmiştirler. Parsiyel basınç terimi bir gaz karışımı içerisindeki her gazın basıncını ifade etmek için kullanılır. Yani bir sıvıda (örneğin, kanda) çözülmüş olan gazın konsantrasyonu o gazın kısmi basıncı olarak ifade edilmektedir. P ile ifade edilir. 

Atmosfer Havası:

Atmosferde bulunan havanın 760 mmhg basınçlık deniz seviyesinde % 20.9’unu O₂, % 0,04’ünü CO₂ ve % 79’unu N (Nitrojen) oluşturmaktadır. Buna göre;

PO₂     = (Parsiyel O₂ basınç)        = 760x(20.9/100)= 152 mmhg 

PCO₂    = (Parsiyel CO₂ basınç)    = 760x(0,04/100)= 0,03 mmhg

PN    = (Parsiyel N basınç)        = 760x(79/100)   = 600 mmhg

Trakea Havası:

Atmosfer havası trakeaya ulaşınca su buharının etkisiyle azalır. Trakea havası su buharıyla doymuş haldedir ve normal vücut ısısında su buharının parsiyel basıncı PHO₂ 47 mmhg’dir. Bu yüzden trakea havası 760 mmhg’den düşmektedir. Buna bağlı olarak ta PO₂ ve PN de düşer. 

PO₂    = 713x(20,9/100)     = 149 mmhg

PN₂    = 713x(79/100)    = 562 mmhg

PCO₂ ise bu durumda pek etkilenmez ve aynı kalır. 

Alveol Havası:

Alveole gelen su buharıyla dolmuş hava akciğerlerde bulunan tortu, hacim (residual volüm) ile karışır, böylece PO₂ 100 mmhg’na düşerken PCO₂ de 40 mmhg’ye yükselir. 

Alveol ve Dokuda Gaz Difüzyonu:

Kaynağın tamamını buradan indirebilirsiniz.