Maksimal oksijen tüketim kapasitesi ölçüm testleri
Maksimal oksijen tüketim kapasitesi ölçüm testleri:
Maksimal oksijen tüketim kapasitesi ( Maks VO2) maksimal miktarda oksijeni vücuda almak taşımak ve kullanmak kapasitesi olarak tanımlanır. Bu kapasiteyi en iyi şekilde labarotuvar ortamında ölçülür ve ölçen testlere de maksimal VO2 ölçüm testleri adı verilir. Bu testler sürdürülebilen en yüksek şiddetteki bir egzersiz şeklidir ve koşu bandı veya bisiklet gibi ergometreler kullanılır. Ayrıca bu testler için oksijen, karbondioksit ve ekspire edilen havanın miktarını ölçmek için bir metabolik ölçüm aleti ( gaz analizörü) ve hesaplamaları yapabilmek içinde bir compiter gereklidir.
Genellikle kalp krizi riski belirleme anketinde sonra, denek gönüllü olduğunda belirten formu imzalar ve kalp atımlarını kontrol için gerekli EKG kayıtlarını yapabilmek için elektrodlar deneğin vücuduna yerleştirilir.
Kısa bir ısınma süresinden sonra, denek ekspire edilen havayı doğrudan gaz analizörüne göndermek için ağzına bir ağızlık geçirerek teste başlar.
Testler koşu bandında yürüme, koşma veya bisiklet aletinde pedal çevirme gibi egzersizleri içeriri. Koşu bandında veya bisiklet üzerinde egzersiz sırasında her 1 veya 2 dakikada iş yükü artırılır. Test maksimale doğru ilerken her dakikada gerçekleşen oksijen alımı hesaplanır.
İş yükü arttırıldığı halde oksijen tüketiminde bir artış gelmiyorsa veya denek egzersize daha fazla devam edemeyecekse genellikle egzersiz sonlandırılabilir. Egzersiz sonunda elde edilen en yüksek miktardaki O2 tüketimi maksimal O2 tüketimi ( maks VO2) olarak değerlendirilir.
Maksimal VO2 testi:
Günümüze kadar çok çeşitli maks VO2 ‘yi ölçen test protokolleri geliştirilmiştir. Burada biri koşu bandı, diğeride bisiklet kullanılarak yapılabilen iki ölçüm metodundan bahsedilecektir.
Koşu bandı kullanılarak yapılan test protokolü uzun yıllar yapılan araştımaların sonucunda elde edilmiştir. Sedanterlerden elit sporculara kadar geniş bir kütleyi kapsayacak şekilde geliştirilmiştir. 8-12 dk. süren bu test O2 tüketimini ölçebilmek için oksijen ve karbondioksit konsantrasyonunu ve de ekspire edilen havayı ölçen bir metabolik ölçüm aletini ( gaz analizörü) veya değerleri tahmin etmeyi sağlayan bir tabloyu gerektirir. Bu test protoklü deneğin antrenman düzeyine ve antrenman geçmişine uygun olarak planlanabilir. Dragram 1 test protokolü tablo 1 ise tahmini maks VO2 değerlerini göstermektedir. ( test protokolünün uygulanışı sırasında, deneklerin koşu bandının kenarlıklarından tutunmasına izin verilmemelidir. Bu şekilde tutunma iş yükünü hafifletir ve maks Vo2 ‘nin fazla tahmin edilmesine yol açar. ) Maks VO2’yi tahmin edebilmek için koşu bandı üzerindeki en son hız ve eğimim kullanılmalıdır.
( Tablo 1 ) Örneğin, testin son dakikasından hız 6mil/saat ve %10 eğim ise, maks VO2 yaklaşık 50 ml/kg/dak.dır. veya bir başka deyişle kişi her bir dakikada vücudunun kilogramı başına 50 ml oksijen kullanıyor demektir.
Genellikle, genç erkekler ( 18-25 yaş ) ortalama olarak 45-48 ml/kg/dak., genç bayanlar ise ortalama 39-41 ml/kg/dak. mk,aks VO2 değerine sahiptir.
Diğer yaş ve aktivite düzeylerine göre ortalama maks VO2 değerleri tablo 2’de verilmiştir.
Buradan İndirebilirsiniz.
