Biyolojik Silahlar ve Biyolojik Savaş
a. Mikrobiyoloji Yönünden Sınıflandırılması
Yapısal ve davranışla ilgili özellikler açısından, boyutları küçültmek amacıyla mikroorganizmalar aşağıdaki şekilde gruplandırılabilirler.
1- BAKTERİLER
2- RİKETSİALAR
3- VİRÜSLER
4- FUNGUSLAR
5- PROTOZOALAR
Protozoalar, patajonik mikroorganizmalar olmalarına rağmen bunların hali hazırda silah sistemlerinde kullanılmak üzere önemleri azdır.
b. Hedeflerine Göre Sınıflandırılması
Biyolojik savaş maddelerini askeri yönden hedeflerine göre aşağıdaki dört grupta incelemek gerekir.
I- ANTİ PERSONEL SAVAŞ MADDELERİ (İNSANLARA KARŞI)
İnsanlara karşı kullanılan biyolojik savaş maddeleri, doğrudan doğruya insanlara karşı etkili olup, hastalık yoluyla ölüme veya halsizliğe sebebiyet verme ölçülerine göre ayrılırlar. Bu maddeler seçilen insan topluluklarına karşı kullanı1abilmelerinin yanı sıra esas değerleri, taarruza karşı koyma kabiliyetini zayıflatarak ve imha ederek fiziki veya psikolojik tesirlerle büyük alanlarda kütle zayiatına yol açmalarıdır. Aynı zamanda çok sayıda zayiata ilaveten, zayiata ek olarak tedavi için geniş çapta ilaç kullanılmasına ve çok sayıda personelin tedavi hizmetlerine ayrılmasına neden olurlar.
İnsanlara karşı kullanılan biyolojik maddelerin en iyi sonuç verenleri bakteriler, riketsialar, virüsler, funguslardır.
Bu mikroorganizmalar insanlarda şu hastalıkları meydana getirirler.
(a) BAKTERİLER: İnsanda görülen önemli bakterisel hastalıklar arasında; kızıl, belsoğukluğu, difteri, tüberküloz, tetanos, çeşitli zatürreeler, tifo, veba, kolera, dizanteriler gibi.
(b) RİKETSİALAR : Riketsialar daha nadir olup bakteri ve virüslere oranla daha az hastalığa neden olurlar, ancak tifo, tifüs ve lekeli humma gibi önemli hastalıklara yol açabilirler.
(c) VİRÜSLER: Virüslerin sebep olduğu önemli insan hastalıkları salgın grip, çocuk felci, kuduz, kara sarılık, kabakulak ve kızamıktır.
(d) FUNGUSLAR: Kokidioidomikosis, histoplosmosis ve nokordiosis insanları etkileyen fungal hastalıklardır.
İnsanlara Hayvanlardan Bulaşan Hastalıklar
Öncelikle hayvanlarda görülüp doğal olarak insanlara geçebilen hastalıklar; şarbon, veba, kuduz, dalgalı humma, telaremia v.s, gibi.
Bu hastalıklar insanlarda köpek ısırması, sinek ısırması veya deride kesiklikler olması sonucu seyrek olarak ortaya çıkar.
II- ANTİ ANİMAL SAVAŞ MADDELERİ (HAYVANLARA KARŞI)
Bir memleketin et ve diğer hayvansal madde ihtiyacını karşılayan hayvanlarla , çeki hayvanlarını işe yaramaz hale getirmek amacıyla, hasta eder veya öldürür. Böylece yaşamın devamı için her türlü deri, yağ, yün ve hayvansal proteinli besin kaynakları kurutulmuş olur. Hatta ilaç üretimi için gerekli hayvani ürünleri (Adrenalin, karaciğer hülasası, insülün, kortizon aşılar ve anti serumlar) azaltır veya yok eder.
Sığır, domuz, koyun, keçi, at, katır ve kümes hayvanları başlıca hayvan hedefleridir.
Epizootik adı verilen ve hayvanlar arasında çıkan salgınlar, insanlarda görülen salgınlara nazaran daha çabuk yayılırlar. Bu yüzden düşmanın büyük miktarda enfeksiyonlu maddeyi bir uçaktan veya daha düşük miktarda casuslar vasıtasıyla yurt içine dağıtabileceği olanak dahilinde görülmektedir.
Hayvanlara karşı kullanılan biyolojik maddelerin en iyi sonuç verenleri; bakteriler, riketsialar, ve virüsler’ dir. Bunlar hayvanlarda şu hastalıkları meydana getirirler;
Ruam, şarbon, şap, kuduz, veba, kolera, humma, tularemia ve newcastle hastalığı gibi.
III- BİTKİLERE KARŞI KULLANILAN BİYOLOJİK SAVAŞ MADDELERİ
Dünya bitki üretimi, insan ve hayvan hayatının sürdürülmesi ile paraleldir. Yiyecek, giyim, gerekli bazı ilaçlar ve bir çok lüks eşya, direk ve endirekt olarak bitkilerden elde edilirler. Bitkilerde insanlar gibi asırlardan beri bir çok hastalığa maruz kalmışlar ve tarih boyunca doğal olarak ortaya çıkan bitki hastalıklarından insanlarda etkilenmişlerdir. Geçmiş yıllarda bitki hastalıklarının kontrolünde büyük ilerlemeler gösterilmesine rağmen, her yıl milyonlarca liralık kayıplar ortaya çıkmış ve fungal (mantar) hastalıklarının her yıl bir kaç milyon insan beslemeye yetecek kadar yiyecek maddesinin yok ettiği hesaplanmıştır. İnsan nüfusunda meydana gelen hızlı artış nedeniyle, para ve yiyecek kayıpları gün geçtikçe önem kazanmaktadır.
Bitkilere karşı kullanılan biyolojik maddeler, bitkilerde hastalık ve zarara yol açan canlı organizmalar olup, düşman tara1fından maksatlı olarak yiyeceklere veya ekonomik olarak değerli ekinlere karşı kullanılıp bir milletin saldırıya dayanma gücünün zayıflamasına yol açabilirler.
Çeşitli ülkeler, patates, şeker kamışı, sebzeler, soya fasulyesi, pirinç, mısır, buğday, akdarı ve diğer hububat ile meyveler önemli yiyecek maddeleridirler. Çok önemli ve ekonomik bakımdan değerli olan bitkiler ise; kahve, pamuk, kauçuk, tütün, kenevir ve ağaçlardır. Hedeflerin tespiti, bilhassa memleket ekonomisine olan önemlerine göre yapılır. Tarım üretiminin merkezlerinde yer alan bitki salgınları üretim kıtlığına sebep olup, milli ve uluslararası zorluğa yol açabilirler. Örneğin Birinci Dünya Savaşı patates bitkisinin hastalık sonucu üçte birinin yok olması Almanya’nın mağlubiyet nedenlerinden biri olmuştur. Patates Almanların savaş zamanı en önemli yiyecek maddeleri idi. Zaten kıt olan yiyecek verimindeki bu düşüş, Almanya’nın yenilgisine moral ve fiziksel dayanma gücü açısından neden oldu. Savaş sırasında, yetişen bitkilerin çeşitli olarak kısıtlı olması çok büyük miktarların gerekli olması sebebiyle, bitki hastalıkları önemli ve ciddi kısıtlamalara yol açtığı gibi bunların yerine kullanılacak yiyecek maddeleri hem bulunmaz hem de yetersizdir. Suni gübre ile haşarat öldürme ilaçlarının imali için gerekli kimyasal maddelerin başka şeyler için kullanılması, ürün verimini azalttığı gibi, hastalıkların kontrolünü de güçleştirir.
Bitkilere karşı kullanılan biyolojik savaş maddeleri, Funguslar (mantarlar), Bakteriler, Virüsler, Parazitler ve Haşerelerdir.
Bunlar bitkilerde aşağıdaki hastalıkları meydana getirirler.
Hububatta; şap, küf, pas hastalığı, pirinç çatlaması, tütün mozaik hastalığı, şeker pancarı yaprakları kıvırcık hastalığı, patates çürümesi, yonca solgunluğu ve bazı ürünlerde görülen güney samı gibi hastalıklara neden olurlar.
IV- TEÇHİZATA KARŞI KULLANILAN BİYOLOJİK SAVAŞ MADDELERİ
Teçhizata karşı kullanılan biyolojik maddeler teçhizatı bozan veya bazı kısımlarının kırılmasına neden olan organizmalardır.
Bu grupta kullanılan biyolojik savaş maddeleri düşman ülkenin savaş endüstrisi için gerekli olan ve ihtiyaç duyulan kritik malzemelerden yararlanmayı önler. Kritik malzemelerin bulaşmadan şüpheli hale gelmesi onu kullanan şahıslarda korku hasıl edecek, malzemenin değeri düşecek veya kullanılması imkansız hale gelecektir.
Bu amaçla kullanılan biyolojik ajanlardan; Funguslar, binalara, kauçuktan yapılma maddelere, deri işlerine ve giyecek maddelerine karşı zararlıdır. Bazı bakteriler, petrol ürünlerini enerji kaynağı olarak kullanmak suretiyle yakıt ve petrol hatlarını tıkayabilecek artıklar meydana getirebilirler. Bazı bakteriler, metallerde delikler açılmasına olanak verecek kadar yüksek asitli bileşimler üretebilirler.
7. BİYOLOJİK SAVAŞ MADDELERİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ:
a- Mikrobiyolojik Yönden Özellikleri.
b- Askeri Yönden Özellikleri.
a- Mikrobiyolojik Yönden Özellikleri
Biyolojik savaş maddelerinin mikrobiyolojik yönden ve askeri alanda kullanılma amacı göz önüne alınarak, savaş özelliklerini şöyle tanımlarız.
1. BULAŞABİLİRLİK
Mikropların çeşitli ortamlarda hastalık meydana getirebilme yeteneğidir. Değişik mikroorganizmaların kullanılabildikleri değişik hedeflere göre bu yetenekleri değişiklik gösterir. Örneğin; tifo, kızamık, grip gibi hastalıklar bulaşıcı iken, tetanos gibi hastalıklar bulaşıcı değildirler.