Biyolojik Silahlar ve Biyolojik Savaş

(c) PİRELER

Pireler, memelilerle kuşların derilerine mahsus küçük, kanatsız haşere parazitlerdir. Deriyi delebilecek ağız yapıları vardır. Değişik türleri bazı taşıyıcıları tercih etmekle beraber, aç oldukları zaman sıcak kanlı herhangi bir hayvana saldırırlar. Bu alış­kanlık insanlara hastalık aktarma potansiyellerini arttırır.

Bildiğimiz fare piresi tifüsün vektörüdür. Tifüs ayrıca farelere ait riketsiyal bir hastalıktır. Pireden hıyarcıklı vebayı, sıçanlarla diğer kemirgen hayvanlardan insanlara taşıyan başlıca vektördür. Pireler vebayı daha çok ısırarak bulaştırır.

(d) BİTLER

Bitler memelilerle kuşların derilerine mahsus,emici, kanatsız haşere parazitlerdir. İnsan vücudu biti salgın tifusa yol açan riketsiyanın vektörüdür.

(e) KENE VE PEYNİR KURTLARI

Bu taşıyıcı vektörler akaritler olarak tanınırlar ve gerçek haşere değildirler. Bunların çoğu sürüngen hayvanlara mahsus parazitler olup, bazıları önemli hastalık taşırlar. Bazı peynir kurtla­rı, çalı tifüsünü yapan organizmayı aktarırlar. Ağaç kenesi, insanlara kayalık dağlar lekeli hummasını, tavşan humması ile Colorado kene hummasını taşımakla tanınırlar.

3- YÖNTEMİN ÖZELLİKLERİ

Bu kısımda deri vektörlerinin bazı özelliklerinden ve bunların askeri bir durumda nasıl uygulanacağından söz edilecektir.

(a) Koruyucu maske ve deri eldiven, cilde bu kısımlardan nüfus etmelerini önler. Ancak vektörler açıkta kalan diğer kısımlardan hedeflerine ulaşabilirler.

(b) Hayatlarının kısa oluşu hedef bölgesinde inatla kalmaları ve yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli ortamı bulup aramalarını sağlar. Kalıcılık sivrisinekler için 1-2 ay, pireler içinse 6-7 ay kadardır. Kenelerin pek azı patojenlerini nesilden nesile taşıyabilir. Bu nedenle ajan vektörde uzun süre canlı kalır.

(c) Dişi sivrisinekler yumurtlamadan önce sıcak kanlı bir kaynak ararlar, bunun içinde mağaraların, siperlerin ve yeraltı tahkimatlarının içine süzülerek burada bulunan personele hücum ederler. Yeni konakçıyı vektör kendisi arayıp bulur.

(d) Vektörün gövdesinin içindeki ortam, vektörün haya­tı boyunca biyolojik ajanı çevre etkilerinden koruyarak yaşamını sağ­lar. Bu nedenle atıştan sonra önemli miktarda ajan kaybı olmaz.

(e) Yayma metotları çok çeşitlidir.

(f) Kimyasal ilaçlarla korunma ve kontrol mümkün ola­bilir.

4- SİNSİ YÖNTEM (SABOTAJ)

Sabotaj; bir insan tarafından, bir maddenin hedefe doğru­dan doğruya uygulanmasıdır.

1- Bu yöntemin özellikleri

Tespitinin zorluğu, kullanılabilecek maddelerin çoklu­ğu, kullanılabilecek sahaların, maddelerin çeşitliliği ve enfeksiyon yaratmak için az miktarda maddenin gerekli olması nedeniyle, biyolojik maddeler, sinsi ve gizli harekata olanak verirler.

2- Sinsi Yöntemin Hedefleri

Biyolojik maddelerin sinsice kullanılması, en başta solunum sistemi, ikinci olarak sindirim sistemi hedef olarak uygulanabilir. Bir çok patojen doğal olarak gıda ve sulara katıldığı için bun­ların sabotajı olarak kullanılabilmesi için iyi planlanmalıdır. Personele karşı kullanılabilen aerosol biyolojik maddenin küçük çapta kullanılması için, solunum sistemi ideal bir hedef teşkil eder.

Sabotajcı için askeri hedefler, belirli kıtalar ve tesisleri, önemli karargahlar ve düşmanın önemli şahısları olabilir. Belirli endüstri tesisleri durdurulabilir. Bütün bir şehir biyolojik bir maddenin sinsice yapılmasından etkilenebilir.

Bir düşman kuvveti, savaş ilan etmeden önce dahi biyolojik maddeler kullanmak suretiyle bir sabotajı başlatabilir. Bu türden bir taarruz, düşmana çok önemli bir üstünlük olanağı verebilir.

11- BİYOLOJİK SAVAŞ MADDELERİNİN ATMA VASITALARI

Biyolojik savaş maddeleri şu vasıtalarla atılırlar.

– Füzeler,

– Roketler,

– Uçaklar,

– Toplar,

– Havan Topları,

– Bombalar, Mayınlar,

– Serbest Balonlar,

– Jeneratör,

– Püskürtme Tanklarıdır.

12- BİYOLOJİK SAVAŞ MADDELERİNİN TESBİTİ (KEŞFETME)

a- Biyolojik bir taarruzun tespiti yeterli bir savunma sis­teminin gereğidir. En önemli konu, en etkili yayılma yöntemini oluşturan aerosol biyolojik maddelerin tespitidir. Nükleer silahlarla kimyasal maddelerden farklı olarak, biyolojik maddeler canlı olup, beş duyumuz ile tespit edilemezler.

b- TESBİTİN SAFHALARI :

Tespit en çok kişisel ve toplu korunma kıstaslarının ne olacağı hakkında bilgiler sağlayan safhalara bölünebilir.

1- Bir taarruzun mevcudiyetini belirten anında erken ikaz,

2- Araştırma için atılmış olan maddeyi bulmak ve bazı hallerde kirlenmenin ne kadar genişlediğini anlamaya çalışmak

3- Atılmış olan maddeyi tanımak ve maruz kalan personele gerekli tedaviyi sağlamak ve uygulamak,

4- Bir birlikte veya coğrafi bölgede, maddenin etkisinin ne kadar olduğunu tespit etmek “EPİDEMİYOLOJİ”.

c- ERKEN İKAZ

Biyolojik maddenin hemen kullanılmış olduğunu belirterek bir veya birkaç otomatik cihazın kullanılmasını gerektirir.

Anında ikazın en iyi yöntemi, maddenin varlığını tespite ve alarm vermeye yetenekli bir aygıtla olur.

Halen Amerika’nın elinde biyolojik savaş maddelerinin tespitinde kullanılan iki cihaz vardır.

1- PSA CİHAZI (Partide-Size Analyzer)

2- PA CİHAZI

1- PSA CİHAZI

Biyolojik savaş maddelerinin varlığını tespit eder.

2- PA CİHAZI

Biyolojik savaş maddelerinin cinsini tayin eder. PSA ve PA cihazları birlikte kullanılır.

Biyolojik madde tanıma cihazları olmadığı hallerde, biyolojik savaş maddelerinin tespiti çok güç olsa da, aşağıdaki belir­tiler mevcut olduğu zaman biyolojik taarruzdan şüphe edilir ve alarm verilir.

(a) Uçaklardan püskürtme ve duman şeklinde bir şeyler atıldığı görüldüğünde,

(b) Özellikle patlama sesi az olan yeni ve alışılmamış cinsten mermi ve bombalar kullanıldığında,

(c) Herhangi bir püskürtme cihazının faaliyeti görüldüğünde,

(d) Havada dolaşan şüpheli balonlar görüldüğünde,

(e) Sebebi bilinmeyen sis ve duman görüldüğünde,

(f) Etrafta kırılabilen veya başka cins şişe ve kabloların bulunması,

(g) Sebebi bilinmeyen bir hastalıktan pek çok kişinin hasta olması,

(h) Ölümü şüpheli hayvan leşleri ve hasta hayvanlar görüldüğünde,

(i) Sebepsiz yere bitkilerin hasta ve solgun görülmesi,

(j) Çevrede evvelce rastlanmayan sivrisinek gibi haşarat görüldüğünde,

d- ÖRNEKLEME

Örneklemenin amacı rahatsız edici maddelerden oldukça arınmış çok sayıda mikroorganizma temin etmek suretiyle bir maddenin tanımlanmasına yardımcı olmaktır.

Örnekleme, örnekleme işlerinde eğitim görmüş kişilerce yapılmalıdır.

Örnekleme fark gözetmeden yapılmalı ancak bir taarruz ol­duğu hakkında belirtiler varsa uygulanmalıdır. Örnekleme için özel standart aygıtlar yapılmıştır.

Toplanan örnekler, mümkün olan en süratli yöntemle tanım­lanmak üzere, yetkili en yakın laboratuara yollanır.

e- TANIMLAMA

Mikroorganizmaların tanımı güç ve oldukça zaman isteyen bir işlemdir. Kullanılan yöntemler genellikle, örnekleme ile yaşayan mikroorganizmaların temin edilmesine bağlıdır.

Tanımlama, laboratuar çalışmalarını gerektiren teknik hususları ihtiva eden, tıbbi servisin sorumluluğu altında yapılır.

Tanımlamanın Amacı

Tespit, tanımlama safhası taarruzda personele karşı kullanılabilen maddelerden hangisinin kullanılacağını tayin için kul­lanılır.

Tanımlama şu hususlarda yardımcı olur;

1- Bir taarruzun yapıldığının doğrulanması,

2- Maruz kalan personelle, muharebe maddelerinin etkisine karşı tatbik edilecek uygun tedavinin tayini,

3- Taarruzdan beklenen zayiatın sayı ve cinsinin ta­yini,

4- Taarruzun zamanı biliniyorsa, zamana oranla zayiatın tespiti,

5- Düşmanın biyolojik madde kullanma yeteneklerinin değerlendirilmesi,

TANIMLAMA YÖNTEMLERİ

a- Mikroskobik inceleme,

b- Kültür,

c- Biyokimyasal ve biyolojik testler,

d- Flüorisi antibody tekniği,

f- EPİDEMİOLOJİ

Epidemioloji; hastalığın toplum açısından incelenmesi bilimidir.

Epidemioloji, zaman açısından bir biyolojik taarruzun meydana geldiğini gösteren ve en az arzulanan safhadır. Ancak hali hazır­da en pozitif olanıdır. Önemli bilgi elde edilmeden önce oldukça fazla zaman harcanabilir. Özellikle salgınlarda veya bir hastalığın ani ola­rak ortaya çıktığı durumlarda uygulanır. Bir bölgede bir hastalıktan çok sayıda yaka ortaya çıkarsa, nedenini tespit etmek için bir araştır maya gidilir. Bütün doğal etkenler hastalığın oluşumuna bir neden teş­kil etmiyorsa, bir biyolojik taarruzun meydana geldiği varsayımına ulaşılabilir. Başlatılmış biyolojik taarruzlar, sıhhi teşkiller tarafın­dan epidemiolojik bulgulara dayanılarak tespit edilebilir.

13. BİYOLOJİK SAVAŞA KARŞI SAVUNMA

Biyolojik silah sistemleri, teknik olarak uygulanabilir durumdadırlar. Bu silahlar güçlü bir topçu kadar zayiat oluştururlar. Bu nedenle, biyolojik taarruza karşı savunma bir zorunluluktur.

Biyolojik savaş maddelerinin etkilerini azaltmak veya yok etmek amacı ile alınan önlemlerin tümüne “BİYOLOJİK SAVUNMA” denir.

Biyolojik silahların kullanımını önleyecek veya kullanıldıklarında bunları etkisiz hale getirebilecek HİÇ BİR KESİN ÖNLEM PRATİK OLARAK YOKTUR:

YAKIN GELECEKTE DE OLMAYACAKTIR. Bu tür silahların üretilmesi/depolanması ve kullanılması oldukça ucuz, ancak bunlardan korunma/tedavi yöntemleri ise oldukça pahalı ve zordur. Etkili bir savunma için iyi eğitilmiş personele, çok etkili haber alma birimlerine, kaliteli ve etkili koruyucu malzeme ve tespit araç gereçlerine çok iyi eğitim görmüş ve disiplini çok yüksek personel ve askerlere; çok çabuk ve etkili bir şekilde organize olan “Sağlık Örgütlerine”, sorgulayan ve araştıran doktorlara ve bilim adamalarına; çok yeterli ve barış zamanından beri tutulmuş bir “sağlık/hastalık istatistiklerine” gerek bulunmaktadır.

Biyolojik taarruza karşı yeterli bir savunma uygulayabilmek_için belirli bazı sorumluluklar tespit edilmiştir.

a- SAĞLIK BAKANLIĞI

Barışta ve Savaşta ulusun sağlığını koruma ve biyolojik ve bakteriyolojik savaş etkenlerine karşı savaşın sorumluluğu Sağlık Bakanlığı’na aittir.

b- TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI

Bitki ve hayvanlar arasında ortaya çıkabilecek hastalıklara karşı alınacak önlemlerden ve tedavi çalışmalarından Tarım ve Köyişleri Bakanlığı görevli ve sorumludur.

c- İÇİŞLERİ BAKANLIĞI

İçişleri Bakanlığı, Sivil Savunma Genel Müdürlüğü’nce kurulan sivil savunma örgütündeki ünitelerin görevleri kısaca şöyle özetlenebilir.

1- Radyolojik savunma teşkilatının en alt ünitesi olan “GÖZETLEME POSTALARI”, barışta ve savaşta NBC konularıyla ilgili keşif, gözetleme ve kıymetlendirme hizmetlerini sağlar. Biyolojik numune alma kitleri ile şüphelenilen bölgeden numuneler alarak laboratuarlara gön­derilir.

2- Şehir ve kasaba teşkillerinden “KORUNMA KILAVUZLARI” bölgelerinde çıkan hastalıkları bağlı oldukları idare merkezlerine bildirirler.

3- Hassas bölge, sabit yada seyyar idare merkezlerinin “İLMİ HABER ALMA KISMI”, kirletilmiş araziye keşif ekipleri göndererek örnekler toplatır ve bu örnekleri biyolojik ajanların tespiti için laboratuarlara gönderir.

4- Hassas bölgeler dışındaki şehir ve kasabalarda İLKYARDIM VE AMBULANS SERVİSİ ; NBC maddelerini tespit ve buna göre halkın hareket tarzını tayin ederek ilgili makamlara bilgi verir.

5- Biyolojik savaş maddeleri ile kirletilmiş arazinin sı­nırlanması ve kontrol altına alınması görevi EMNİYET VE TRAFİK SERVİSİ tarafından yerine getirilir.

d- DAİRE VE MÜESSESELERDE KURULAN SİVİL SAVUNMA TEŞKİLLERİNİN GÖREVLERİ İSE KISACA ŞÖYLEDİR

1- KONTROL MERKEZİ VE KARARGAH SERVİSİ : NBC tehlikelerin ait haberleri değerlendirir ve müessese çevresine yayar.

2- EMNİYET VE KILAVUZLUK SERVİSİ : NBC maddeleri ile bu­laşık sahaları sınırlandırır.

3- İLKYARDIM VE SOSYAL YARDIM SERVİSLERİ

Bir biyolojik taarruz sonucu, hastalık ortaya çıkarsa, hastalarla ilgilenme görevi verilmiştir.

e- SİVİL SAVUNMANIN ÖRGÜT VE FAALİYETLERİNDEN ÜLKE GENELİNDE İÇİŞLERİ BAKANI; İL VE İLÇE ÖZELİNDE MÜLKİ İDARE AMİRLERİ DOĞRUDAN SO­RUMLUDUR.

Biyolojik savaşa karşı sivil savunma görevlerinin yerine ge­tirilmesinde, ülke çapında bakanlıklar arası sıkı işbirliği; il yada ilçe düzeyinde ise, mülki idare amirlerinin sorumluluğunda, sistemli bir çalışma yapılması öngörülmektedir.

14. BİYOLOJİK SAVUNMA YÖNTEMLERİ

a- AKTİF SAVUNMA TEDBİRLERİ

Aktif savunmanın amacı, biyolojik savaş taarruzlarını önlemektir. Aktif savunma tedbirleri şunlardır

1- DÜŞMANIN BİYOLOJİK SAVAŞ TESİSLERİNİN İMHASI

Düşmanın araştırma, geliştirme tesislerinin, laboratuarlarının, imalat tesislerinin, stoklarının ve yayma noktalarının bu­lunması ve hasara uğratılması veya imhası suretiyle, taarruzi olarak yetenekleri azaltılabilir.

2- DÜŞMAN SİLAH SİSTEMLERİNİN DURDURULMASI

Düşman taarruzları önlenir veya taarruzların etkinliği azaltılabilir. Bu tedbirlerle, sınır kapılarını çok sıkı tutmak suretiyle, Biyolojik maddeleri yayan uçakları veya hava alanlarını yok etmek suretiyle gerçekleştirebilir.

Aktif savunma silahlı kuvvetlerle veya sabotajlarla ya­pılır.

b- PASİF SAVUNMA TEDBİRLERİ :

Başarılı bir biyolojik taarruzun neticesi ortaya çıkan zayiatı azaltmak veya en az düzeyde tutmaktır.

Pasif savunma tedbirleri üç safhaya ayrılır.

1- BİYOLOJİK TAARRUZDAN ÖNCE,

2- BİYOLOJİK TAARRUZ SIRASINDA,

3- BİYOLOJİK TAARRUZDAN SONRA,

1- BİYOLOJİK TAARRUZDAN ÖNCE :

(a) Eğitim, bilgi ve kişisel hazırlık biyolojik taarruza karşı en iyi savunma tedbirleridir.

Kişi her zaman uyanık ve biyolojik madde kullanılma­sına karşı hazırlıklı bulunmalıdır. Normal sağlık kurallarına riayet ederse her çeşit hastalığa karşı kendisini korumuş olur.

Sivil savunmanın ilk görevi biyolojik silahlar hakkın da personelin, mükelleflerin ve halkın eğitilmesidir.

(b) BİYOLOJİK TAARRUZDAN ÖNCE ALINACAK KORUYUCU TEDBİRLER

Bu bölüm barış zamanında alınması gerekli olan önlemle ri kapsar. Bu önlemleri şöyle sıralayabiliriz.

(1) Sivil savunma personeline, mükelleflerine ve halka biyolojik savaş hakkında bilgi verilmelidir.

(2) Bunlara hijyen kaidesi, esasları öğretilmelidir.

(3) Bütün yurtta aşı, serum, ilaç, hastane, doktor ve sağlık personeli yeterliliği sağlanmalıdır.

(4) Planlanan aşılar zamanında yapılmalı ve gerekli sıhhi tedbirler alınmalıdır.

(5) Biyolojik savaş maddelerine karşı koruyuculuk sağ­layan malzemeler (maske, koruyucu elbise, kitler) temin edilmeli ve kullanılması öğretilmelidir.

(6) Personel kendi ve çevresinin temizliğine dikkat etmelidir.

(7) Su ve besin maddeleri temiz olarak kapalı kaplar da bulundurulmalıdır.

(8) Hastalıklar derhal haber verilmelidir.

(9) Biyolojik madde taarruzlarına ait belirtiler görüldüğünde ikaz edilir ve alarm verilir.

(10) Şayia ve dedikodular önlenmelidir.

2- BİYOLOJİK TAARRUZ SIRASINDA

Bu bölümde yapılması gerekli hususlarda şunlardır:

(a) Biyolojik taarruzdan şüphelenen herkes önce maskesini takar ve en kısa sürede, en süratli araçlarla ilgili yerlere duyurur.

(b) Bu aşamada kullanılan biyolojik ajanın tesbit edil­miş olması büyük bir avantajdır. Ancak tesbitin pek kolay ve çabuk ol­maması nedeniyle aşağıdaki korunma tedbirleri hemen alınmalıdır.